آشنایی با سوند معده

سوند معده یکی از سوندهای تخصصی پزشکی است. این سوند کاربرد گسترده ای در پزشکی و درمان دارد. سوند معده یک لوله است. هنگامی که بیمار در شرایطی است که نمی تواند بخورد و بیاشامد استفاده می گردد. یکی از موارد مهمی که در درمان بیماران بسیار تاثیر گذار است تغذیه مفید می باشد. اگر مواد غذایی خوب به بیمار نرسد بدن توان مقابله با بیماری ها را ندارد. همچنین سیستم ایمنی بدن ضعیف می گردد. در بسیاری موارد بیمار در شرایطی قرار می گیرد که نمی تواند غذا بخورد. در این مواقع از طریق یک سوند معده مواد غذایی به بدن بیمار منقل می گردد.

از سوند معده برای انتقال دارو نیز استفاده می گردد. زیرا وقتی بیمار قدرت بلعیدن و یا خوردن ندارد ممکن است نتواند دارو هم بخورد. در این مواقع دارو ها از طریق سرنگ گاواژ و یک سوند معده به بیمار تزریق می شوند.

تعاریف کوتاه سوند معده

سوند معده یک سوند تخصصی پزشکی می باشد. 

سوند معده به سوند گاواژ نیز معروف است.

سوند معده سوندی پلاستیکی است که در جراحی های شکمی بسیار کاربرد دارد.

سوند معده برای خارج کردن گازها و ترشحات داخل معده استفاده می شود.

سوند معده برای خارج کردن مواد مضر از داخل معده استفاده می گردد.

گاواژ با سوند معده از راه بینی

گاواژ مواد غذایی با سوند معده

1: غذا و یا مواد خوراکی نباید خیلی سرد و یا خیلی گرم باشند. به همین منظور مواد غذایی را در مدتی حدود 45 دقیقه در دمای محیط قرار دهید. این باعث می شود تا هم دمای محیط شوند. 

2: قبل از این که گاواژ را با سوند معده شروع کنید از بیمار بخواهید در حالت نشسته و یا نیمه نشسته قرار بگیرد. ممکن است بیمار نتواند این کار را انجام بدهد. در این مواقع به کمک صندلی بیمار را در این شرایط قرار دهید تا گاواژ راحت تر شود. 

3: پس از این که گاواژتان تمام شد مدتی حدود نیم ساعت تا یک ساعت نیز بیمار را در همین حالت نشسته و یا نیمه نشسته قرار دهید. این باعث می شود تا ریسک آسپیراسیون یعنی همان خطر ورود مواد غذایی به داخل ریه ها کاهش پیدا کند. همچنین احتمال ایجاد پنومونی با عفونت ریه نیز بسیار کمتر خواهد شد.

4: به محل قرار گیری سرنگ توجه فرمایید. سرنگ باید در محل انتهایی سوند معده قرار داده شود.

5: دقت کنید که بیمار ممکن است شرایط خاصی داشته باشد. تنها حجم مورد نیاز را گاواژ نمایید. 

6: برای انجام گاواژ مایع مورد نظر را داخل سرنگ گاواژ بریزید. سپس اجازه دهید تا مواد به کمک نیروی جاذبه وارد معده بیمار گردند. دقت کنید تا حت الامکان هوا وارد معده بیمار نشود. 

7: پس از این که کار گاواژ کردن به پایان رسید لوله را به خوبی و با دقت شستشو نمایید.

8: سرنگ گاواژ را نیز پس از اتمام کار به خوبی شستشو نمایید. زیرا به احتمال برای انجام دوباره گاواژ به آن نیاز خواهید داشت.

تزریق دارو از طریق سوند معده

1: پوزیشن بدن بیمار در حالت نشسته و یا نیمه نشسته باشد. از تمیز بودن لوله سوند معده و سرنگ گاواژ اطمینان حاصل نمایید.

2: اگر قرار است به بیمار از این طریق قرص بدهید آن را به خوبی خرد کنید. برای خرد کردن قرص ها می توانید از هاون استفاده نمایید. پس از این که قرص ها را به خوبی خرد کردید آن را با آب گرم مخلوط نمایید تا به خوبی در آب گرم حل شود. در این مرحله دقت نمایید. اگر قرص ها به خوبی خرد و یا در آب محلول نشده باشند ممکن است باعث انسداد لوله شوند.

3: قرص های حل شده را در داخل سرنگ گاواژ بریزید. سرنگ را به انتهای لوله سوند معده قرار دهید. سپس به آرامی محلول را داخل لوله کنید.

4: توجه نمایید که برخی قرص ها نباید با معده خالی به بیمار داده شود. پس از پزشک و یا پزشکان متخصص بیمار مشورت نمایید.

مراقبت های گاواژ از طریق بینی

1: بهداشت دهان و دندان بیمار را رعایت کنید. دندان های بیمار باید روزی دوبار مسواک شود.

2: از تمیز بودن بینی بیمار اطمینان حاصل شود. می توانید با یک اپلیکاتور با سر پنبه ای بینی بیمار را تمیز کنید. تمیز بودن بینی به شما کمک می کند تا عبور لوله راحت تر شود.

3: ممکن است بینی بیمار به خاطر فشار لوله زخم شود. سوند باید محکم باشد. اگر شل باشد تکان می خورد و ممکن است به داخل بینی بیمار آسیب برساند. هم چنین مطمئن باشید که چسبی که روی بینی بیمار گذاشته اید محکم است. 

4: ممکن است قسمتی از لوله با دارو و یا مواد غذایی مسدود شود. در این صورت لوله را با آب ولرم به خوبی شستشو دهید.

5: سوند معده بهتر است هر 15 روز تعویض گردد. البته این با توجه به کیفیت سوند متفاوت است. در این مورد راهنمای سوند معده را مطالعه فرمایید.

استفاده از سوند معده پس از شستشوی معده

گاستروستومی یک روش پزشکی برای انتقال مواد غذایی و دارو به معده می باشد. در این روش معده سوراخ می شود و از طریق سوند معده آب و غذا و یا دارو به معده بیمار انتقال پیدا می کند. این روش یک روش خوب برای تغذیه بیمار به خصوص پس از شستشوی معده می باشد. گاستروستومی نسبت به روشی که سوند معده از راه بینی به معده راه پیدا می کند عوارض خیلی کمتری دارد. در این روش مراقبت از بیمار در منزل راحت تر می شود. همچنین تحمل آن برای بیمار راحت تر است.

کاربرد سوند معده در جراحی های شکم

گذاشتن سوند معده به منظور به هدف کاهش اتساع شکمی، تهوع، استفراغ و آسپیراسیون استفاده می شود. در جراحی های شکم از سوند معده برای تخلیه گاز و ترشحات گوارشی استفاده می کنند. از سال 1926 استفاده از سوند معده برای درمان مرسوم شد. هنگامی که لوین از آن برای تخلیه گازها و تزشحات گوارشی استفاده می کرد. به امید این که سوند معده باعث کاهش تهوع، استفراغ، آسپسراسیون و دیستانسیون شکمی باشد. ولی پزشکان به مرور به این نتیجه رسیدند که نه تنها استفاده معمولی از سوند معده صلاح نیست بلکه می تواند باعث عوارض و ناراحتی هایی برای بیمار نیز بشود.

برخی عوارض سوند معده

درد، نکروز غضروف بینی، ترومای بینی، فارنکس، لارنکس، انسداد لارنگوتراکئال، خونروی و پرفوراسیون، آسپیراسیون ریوی، مشکلات تنفسی، آئروفاژی. این وسیله ممکن است بیمار را دچار عوارضی که عنوان شد کند. به همین دلیل پزشکان باید دقت کنند که جز در مواقع لزوم از این وسیله استفاده نکنند. زیرا طبق تجربه بیشتر بیماران به دلیل استفاده از آن احساس ناراحتی می کنند.

نتیجه یک مطالعه علمی

در این مطالعه که به صورت آینده نگر و در مدت شش ماه انجام شده است روی 100 بیمار مطالعاتی در مورد سوند معده انجام شده است. این 100 نفر بیمار که همگی جراحی شکمی داشتند به دو گروه پنجاه نفری تقسیم شدند. برای این افراد به صورت یک درمیان سوند معده گذاشته شد تا مطالعاتی روی آنها صورت پذیرد. سوند معده در خلال بیهوشی توسط متخصص بیهوشی گذاشته می شد. این بیماران که 59 نفر مرد و 41 نفر زن بودند سن متوسطشان 49 سال بود. اولین دفع گاز پس از 2 تا 3 روز صورت گرفت. اولین دفع نیز پس از 3 تا 4 روز پس از جراحی انجام شد. میزان استفراغ و عوارض ریوی در هر دو گروه دارای سوند معده و بدون سوند معده تقریبا مشابه بود. ناراحتی از وجود سوند معده نیز متوسط تا شدید بود. به همین جهت به متخصصین بیهوشی توصیه می شود تا سوند معده را به جز در موارد خاص و ضروری استفاده نکنند. چرا که 83 درصد از بیماران از عوارض این سوند به شدت گله و شکایت داشتند.

خرید سوند معده

خرید سوند معده برای بیمارستان ها و مراکز انجام جراحی های خاص بیشتر ضرورت دارد. همچنین مراکزی که در آنها از بیماران خاصی که مشکلاتی در بلع و… دارند ممکن است لازم شود. البته بسیاری افراد ممکن است از افرادی در منزل نگهداری کنند که به دلیل شرایط خاص بیماری قادر به خوردن و آشامیدن و یا بلعیدن نباشند. این افراد در مواردی زیر نظر پزشک با استفاده از سوند معده دارو و یا مواد غذایی را به بیمار خود منتقل می کنند.

در کیان تجهیز طب امکان خرید سوند معده و دیگر سوندهای تخصصی پزشکی وجود دارد. همچنین کلیه کالاها و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی با بهترین کیفیت و در برندهای مرغوب عرضه می گردد. مشتریان محترم می توانند کالاهای مورد نیاز خود را با تعداد مورد نظر و در کیفیت بالا سفارش دهند. همچنین قبل از خرید کالاها امکان مشاوره برای انتخاب بهترین محصولات وجود دارد.

پرسش های متداول

فقط شربت و داروهای مایع را می توان از طریق سوند معده به بیمار منتقل نمود؟ قرص را چه کار کنیم؟

هم شربت و هم قرص را می توان به وسیله سوند معده متقل نمود. اگر بیمار قرص دارد باید آن را در به خوبی خورد کنید و به خوبی در مقداری آب حل نمایید.

آیا گاواژ در سوند معده حتما باید توسط پزشک انجام شود؟ خودمان نمی توانیم در منزل انجام دهیم؟

خیر. گاواژ یک کار حساس است و حتما باید توسط یک پزشک یا یک پرستار حرفه ای که به این امور مسلط باشد انجام گیرد. در غیر این صورت خطر آفرین خواهد بود.

پس از گاواژ بیمار دچار مشکلات تنفسی شده است. طبیعی است یا خطرناک است؟

در صورت امکان سوند معده از بیمار خارج شود. هرچه سریعتر با یک پزشک یا متخصص تماس بگیرید.

پدرم بیمار و بسیار ناتوان است. سوند معده به او وصل بود. پس از اینکه او را استحمام کردیم احساس می کنم سوند معده کمی حرکت کرده و جابه جا شده است. از همان موقع دچار اسهال شده است. مشکل از چیست؟

بهتر است از یک پزشک بخواهید از پدر شما معاینه کند و از جایگذاری درست سوند معده مطمئن شود. زیرا ممکن است اختلالات بیشتری پیش بیاید.