سرنگ :

وسیله پزشکی است که برای تزریق مایعات در بدن و یا خارج کردن مایعات از آن استفاده می شود. سرنگ طبی متشکل از یک سوزن است که به یک استوانه توخالی متصل شده و با یک پیستون کشویی مجهز شده است. حرکت رو به پایین پیستون مایع را تزریق می کند. حرکت به سمت بالا مایع را خارج می کند. سرنگ های پزشکی زمانی از فلز یا شیشه ساخته می شدند و قبل از استفاده مجدد به تمیزکاری و استریل نیاز داشتند. اکنون بیشتر سرنگ های مورد استفاده در پزشکی پلاستیکی و یکبار مصرف هستند.

سرنگ لوئرلاک یا سرپیچ دار 

سرنگ لوئرلاک که مورد تائید مراکز درمانی بزرگ مانند بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌های کشور هست معمولاً در بسته‌بندی‌های جعبه‌ای و یا کارتنی با تعداد مشخص فروخته می‌شود.

همچنین سرنگ ها در ۲ نوع ساده و لوئرلاک تولید می‌شود که از ویژگی‌های منحصربه‌فرد سرنگ لوئرلاک می‌توان محکم بودن سرسوزن به سرنگ را نام برد که باعث می‌شود ماده‌ی دارویی تزریقی به بیرون نشت نکند.

سرنگ لوئرلاک که در واقع به‌نوعی سرنگ سرپیچی بوده که ویژگی آن نسبت به سرنگ‌های ساده در آن است که به دلیل آن که سرسوزن روی بدنه‌ی سرنگ پیچ می‌شود، بنابراین احتمال نشتی و یا پرش سرسوزن در این نوع از انواع سرنگ‌ها در حد صفر هست. علاوه بر این در سرنگ سرپیچی تعویض سرسوزن به‌راحتی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن امکان‌پذیر هست.

سرنگ‌ها دارای یک قسمت استوانه‌ای و یک انتهای کوچک می‌باشد که سوزن به آن وصل می‌شود داخل این قسمت استوانه‌‌ای plunger یا پیستون حرکت می‌کند. در بیشتر بیمارستانها از سرنگ‌های Disposuble «پلاستیکی یکبار مصرف»استفاده می‌شود. سرنگ‌های پلاستیکی یکبار مصرف ارزان بوده و پیستون آنها بخوبی قابل کنترل است. سرنگ‌های شیشه‌ای گرانتر هستند و قبل از مصرف باید استریل شوند.

پرستار محلول را بوسیله آسپیره کردن داخل سرنگ می‌کند . به این صورت که پیستون را بطرف بیرون کشید در حالی که سوزن متصل به آن داخل محلول مورد نظر است. در موقع کشیدن محلول مورد نظر پرستار باید سرنگ را طوری دردست بگیرد که قسمت خارجی سرنگ و دسته پیستون در دست او باشد .برای رعایت استریلیته پرستار باید از هرگونه برخورد احتمالی نوک سرنگ به سوزن یا قسمت داخلی سرنگ و تنه پیستون با هر نوع جسم غیر استریل جلوگیری کند.

هر سوزن سه قسمت دارد:
۱ـHUb یا قسمتی که به سرنگ متصل است.
۲ـ shaft یا تنه سوزن که به قسمت Hub متصل می‌شود
۳ـ BeVel نوک تیز سوزن .

پرستار ممکن است برای متصل کردن سوزن به سرنگ ، Hubرا دردست بگیرد تا مطمئن شود به سرنگ وصل شده است . با وجود این قسمت تنه و نوک سوزن در همه حال استریل باقی می‌ماند.

هر سوزن سه ویژگی دارد:

۱ـ نوک تیز سوزن ۲ـ طول تنه سوزن ۳ـ شماره سوزن یا قطر

سوزن هائی که BeVel آنها کوتاه است برای تزریقات وریدی مناسب هستند چون که این سوزن‌ها در مجاورت دیواره‌داخلی ورید با آسانی بسته نمی‌شوند. سوزن هایی BeVel,s بلندتری دارند تیز تر هستند که در تزریقات زیر جلدی و عضلانی برای مریض ناراحتی کمتری ایجاد می‌کنند.

طول سوزن ها از اینچ تا ۵ اینچ متغیر است اگر چه بیشتر سوزن هائی که توسط پرستار کاربرد دارد. وزن هایی با طول ۵/۱اینچ است. پرستار بر حسب اندازه و وزن مریض و نوع بافتی که مایع باید در آن تزریق شود نوع سوزن را انتخاب می‌کند. در بچه‌ها و افراد لاغر سوزن‌های کوتاه تر به کار برده می‌شود.

پرستار از سوزن‌های بلند معمولا «۱تا۵/۱اینچ » برای تزریقات عضلانی و از سوزن های کوتاه معمولاً تا اینچ برای تزریقات زیر جلدی استفاده می‌کند.

انتخاب نوع سوزن بر حسب قطر با شماره سوزن ، بسته به غلظت مایعی دارد که قرار است تزریق شود یک سوزن با شماره ۱۸ـ۱۶برای تزریق خون و فرآورده‌های آن مناسب است.

سوزن درشت. در تزریق خون و فرآورده‌های آن به خاطر این است که صدمه کمتری به گلبولهای قرمزی می‌رسد. برای تزریقات عضلانی از سوزن های شماره ۲۳ـ۲۰استفاده می‌شود که باز بستگی به غلظت ماده تزریقی دارد. تزریقات زیر جلدی احتیاج به سوزن هایی با قطر کمتری دارند (مثلا سوزن شماره۲۵ )، و برای تزریق داخل جلدی سوزن ریزتری مثل سوزن شماره ۱۶ احتیاج است.